Makey Makey… Gündelik eşyaları, bilgisayar programlarına bağlamaya yarayan bir elektronik araç. 2012 yılında Jay Silver’ın Kickstarter’da başlattığı kampanya ile 500.000 $ toplayarak hayata geçirdiği ve Mashable, Wired, New Scientist’da hakkında yazılar çıkan bir tür oyuncak… Peki Makey Makey’den İK’cılara çıkarılacak ders nedir?
Jay Silver TED’de yaptığı ‘Bir Muzu Yontup, Klavye Yapın’ adlı konuşmasında, kendisini Makey Makey’i yapmaya götüren süreci anlatıyor. Çocukluğunda; insan yapımı objelerle, bir başkasının ‘Bu, bu şekilde çalışıyor’ dediği bir şey için ‘Bu, birazcık daha farklı çalışabilir’ diyerek ilişki kurduğundan söz ediyor. Yıllar sonra Costa Rica’ya giderek Guaymi yerlileri ile geçirdiği zaman içinde onların ağaç yapraklarından yalıtım malzemesi, palmiye yapraklarından çanta yaptıklarını görüyor. Dilerseniz hikayenin devamını kendisinden dinleyelim;
Benim bu konuşmada en çok dikkatimi çeken şey, bildiğimiz şeylerin bazen olabileceklerin önüne engel teşkil ettiği cümlesiydi. Bugün bir çok firma kişilik envanterleri kullanarak, sizin kendinizle ilgili düşüncelerinizden yola çıkarak, sizin hakkınızda bir fikir sahibi oluyor. DISC, Hogan, Neo-PR, Thomas gibi değerlendirme envanterleri işe alımlarda sıklıkla kullanılıyor. Peki bu envanterler gerçekten sizin kim olduğunuzu ve neleri yapabilir olduğunuzu gösterebilir mi? Bu soruya verilen yanıt İnsan Kaynakları profesyonelleri tarafından da ‘Hayır’ olsa gerek ki, her envanter bir yüz yüze görüşme üzerinden değerlendiriliyor.
Hogan Assessment Systems Inc. 2014 yılında iş yerleri için kişilik testleri pazarının yıllık 500 milyon dolarlık bir sektör haline geldiğini ve her yıl %10-15 büyüdüğünü duyurmuş. Bu testlerin ağa babası Myers-Briggs’in, psikometrik test alanında herhangi bir eğitim almamış kişilerce geliştirildiğini Ken Robinson’ın Öz isimli kitabında okuduğumda içten bir kahkaha atmıştım. ( İlgilenenler kitapla ilgili yazıyı buradan okuyabilir) Bugün de Annie Murphy Paul’ün kişilik testlerini, frenolojiyle* karşılaştırdığı kitabı ‘The Cult Of Personality Tests – Kişilik Testleri Kültü’ne denk geldim ve Isabel Myers’ın Pennysylvania’lı bir ev hanımı olduğunu öğrendim. Kitap konuyla ilgili derin merakları olanlar için tavsiye edilebilir ancak kişilik testleri nedeniyle bir çok firmanın kapısından dönmek zorunda kalmış adayların sinirlerini yerinden hoplatabileceğini de söylemek gerekir.
Jay Silver’ı Makey Makey’i yapmaya götüren süreç ‘ Belki başka türlü çalışabilir’ düşüncesi yani merak. Harvard Business Review’da Ağustos 2015’te yayınlanan, Peter Bregman’a ait makale de İnsan Kaynakları profesyonellerine aynı şeyi öneriyor; ‘ Merak insanları daha net anlayabilmek ve onlarla ilgili değişkenlik gösteren güzel ve ilginç yanlarını görmenin tek yoludur’. İş görüşmeleri söz konusu olduğunda bu, karşısındaki adayın neleri başaramayacağına değil neleri gerçekleştirebileceğine odaklanan, deneyimli işe alım profesyonellerine denk geliyor.
Makey Makey’de tek önemli şey kendisini iletken objelere bağlamanız. Bundan sonra ne yapacağınız sizin yaratıcılığınıza kalmış. O halde genel yetenek testlerinde sayısal, sözel, duyumsal yeterliliklerini ölçtüğünüz, test ve birebir görüşmelerle yabancı dil düzeyini belirlediğiniz adayların da organizasyonunuza neler katabileceğini öngörmek de işe alım profesyonellerinin eline kalmış. Sırf bu nedenle İnsan Kaynakları’nın bir şirketin en stratejik departmanı olması gerektiğini söylemek sanırım yanlış olmaz. Zaten yurt dışında da işe alımlarda yeni trendler yükseliyor ve bunların arasında en öne çıkanlardan biri de güçlülük değerlendirmeleri. ‘ Strenght Assessments’ adayların güçlü yönlerini ortaya çıkararak, onların şirketlere nasıl değer katabileceği ve ilan çıktığınız pozisyona ne gibi farklılıklar ekleyebileceğini ön görmeyi hedefliyor. Dünya evriliyor. Bugün yetenekler havada kapılıyor, yarınsa dünyayı bir işgücü krizi bekliyor. Bu nedenle yakında firmalar birlikte çalışmaya karar verdikleri adayların özelliklerinden optimum düzeyde yararlanabilmek için, kişiye özel iş tanımları hazırlamaya başlayacak. O günler geldiğinde, bugün ‘yeterinden fazla nitelik sahibi’ diyerek operasyonel işleriniz için uygun görmediğiniz insanları mum ile arayacağız. Ayrıca operasyonel süreçleri kavramsal düşüncesi gelişmiş, yaratıcı kişilerin yapmaktan gocunacağı önyargısını ne zaman edindik? Operasyonel süreçlere yüklenen ‘devlet memuru işi’ etiketinin süreçlerinizi ne kadar ağırlaştırdığını fark etmenin zamanı gelmedi mi?
* Frenoloji kişinin kafasının şeklinden onun karakterini, kişiliğini ve suça yatkınlığını belirleme iddiasında olan bir teoridir. Alman doktor Franz Joseph Gall tarafından 1800’lerde geliştirilmiş ve 19.yüzyılda çok popüler bir teori olmuştur.
No Comments